Türk Tabipleri Birliği (TTB), Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) ve Hatay Tabip Odası ve 6 Şubat Depremlerinin 2. Yıl Raporunu açıkladı.
Türk Tabipleri Birliği (TTB), Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) ve Hatay Tabip Odası ve 6 Şubat depremlerinin 2. Yıl Raporunu açıkladı.
Deprem bölgesinde elde edilen veriler ışığında hazırlanan raporda barınma hakkı, beslenme hakkı, sağlık hizmetleri, eğitim hakkı, çalışma hakkı, ulaşım hakkı ve temiz hava hakkı gibi başlıklara yer verildi. TTB ve SES'in 6 Şubat Depremleri Raporuna göre, söz verilen 452 bin 983 konutun sadece 201 bin 580'inin hak sahiplerine teslim edildi.
Raporda, “12-59 ay çocuklarda yeterli süt tüketme oranı yüzde 13,7, yeterli sebze tüketme oranı yüzde 8, yeterli tahıl tüketme oranı yüzde 6,7'dir" denildi.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) ile Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES), Şubat 2023 Depremleri 2. Yıl Raporu'nun yönetici özetini depremlerin ikinci yıldönümünde Hatay Tabip Odası'nda düzenlenen basın toplantısında paylaştı.
6 Şubat depremlerinin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen, açıklanan yeni bir rapora göre, deprem bölgesinde yaşayan vatandaşların yaşam koşullarında hala yeterli iyileştirme gerçekleştirilmedi.
"HAK SAHİPLERİNE TESLİM EDİLMEDİ”
Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) tarafından hazırlanan Şubat 2023 Depremleri İkinci Yıl Raporuna göre, söz verilen konutların önemli bir bölümü hala hak sahiplerine teslim edilmedi. Raporda, "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın deprem bölgesinde 2025 sonuna kadar 358 bin 859 konut, 31 bin 307 işyeri, 62 bin 817 köy evi olmak üzere 452 bin 983 bağımsız bölümün inşa edileceğini duyurduğu" hatırlatılarak, "Bugüne kadar yalnızca 169 bin 171 konut, 149 işyeri ve 32 bin 260 köy evi olmak üzere 201 bin 580 bağımsız bölüm hak sahiplerine teslim edilebilmiştir" denildi.
“AİLELERİN YÜZDE 44,3'Ü DÜZENLİ GIDAYA ERİŞİME SAHİP DEĞİL”
Raporda, barınma hakkının yanı sıra beslenme hakkı, sağlık hizmetleri, eğitim hakkı, çalışma hakkı, ulaşım hakkı ve temiz hava hakkı gibi başlıklara da yer verildi. Raporda, "Ailelerin yüzde 44,3'ünün düzenli gıdaya erişiminin olmadığı, üçte birinin uygun saklama koşulları, hatta yüzde 5,6'sının kendine ait bir mutfağı bulunmadığı" belirtildi.
Özellikle bebek ve çocukların gelişiminin yetersiz beslenme koşullarından olumsuz etkilendiğine dikkat çekilen raporda, "Türkiye Beslenme Rehberi kriterlerine göre; 12-59 ay çocuklarda yeterli süt tüketme oranı yüzde 13,7, yeterli sebze tüketme oranı yüzde 8, yeterli tahıl tüketme oranı yüzde 6,7'dir" ifadeleri yer aldı. Adıyaman'da "beş yaş altı çocukların yüzde 14,4'ünde bodurluk, yüzde 6'sında zayıflık, yüzde 6,5'inde aşırı kiloluluk belirlendiği" belirtilerek, 0-5 ay çocuklarda sadece anne sütü ile beslenenlerin oranı yüzde 32 olarak açıklandı.
"İKİ YILDA SADECE 3 AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ YAPILMIŞ”
Hatay'da 105 bin 135, Adıyaman'da ise 43 bin 926 kişinin aile hekimi olmadığına dikkat çekilen raporda, deprem bölgesindeki sağlık hizmetleri eksikliklerine ilişkin şu ifadeler kullanıldı:
“Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin yatak kapasitesi 550 olarak tanımlanmasına karşın fiilen 350'dir. Ana dal ve yan dal uzman hekim sayısı ise yüzde 50 azalmıştır.
Hatay'da 56 Aile Sağlığı Merkezi yıkılmış fakat iki yılda sadece 3 Aile Sağlığı Merkezi yapılmıştır. Yeni Aile Sağlığı Merkezi yapılmadığı gibi, yakın zamanda 10 Aile Sağlığı Merkezi için de yıkım kararı alınmış, sağlık çalışanları konteynerlerde hizmet vermeye zorlanmıştır. Adıyaman'da 16 yeni Aile Sağlığı Merkezi projesi olduğu söylense de iki yılda sadece 4 Aile Sağlığı Merkezi yapılmıştır; ki bunlardan birisi bir ilaç firmasının, ikisi Dünya Sağlık Örgütü'nün hibeleri ile mümkün olabilmiştir.”Depremin üzerinden iki yıl geçmesine karşın Hatay'da 50, Adıyaman'da ise 22 aile hekimliği birimi halen boştur. Bu da Hatay'da 105 bin 135, Adıyaman'da ise 43 bin 926 kişinin aile hekimi olmadığı anlamına gelmektedir.
Adıyaman'da travma sonrası stres bozukluğu deprem sonrası ikinci ayda yüzde 44,8, altıncı ayda yüzde 30,4, birinci yılda yüzde 19,6'dır. Kasım 2023-2024 tarihleri arasında 187 intihar girişimi vardır. Hatay'da çocuklarda madde bağımlılığı oranı yaklaşık iki kat artmıştır.”
Azalan öğrenci sayısına da dikkat çekilen raporda, "Adıyaman'da 2023-2024 yılı öğrenci sayısı 2021-2022 eğitim-öğretim yılına göre 18 bin 452 azalmıştır. Hatay'da 2022 yılına göre okul öncesinde 7 bin 449, ilkokulda 10 bin 855, ortaokulda 18 bin 356, lisede 28 bin 588 öğrenci azalmıştır" denildi.
İŞÇİ ÖLÜMLERİNDE ARTIŞ
Raporda yer verilen bir diğer kritik nokta da işçi cinayetlerindeki artış oldu. Buna göre Kahramanmaraş'ta 2020'de 16 olan inşaat işkolundaki iş cinayeti sayısının 2023'te 61 olarak kayıtlara geçtiği belirtildi.
Hatay'da 2020'de 22 olan inşaat işkolundaki işçi cinayeti sayısının da 2023'te 57'ye çıktığına dikkat çekilerek, "Bu iki ilde deprem sonrası işçi cinayeti artış oranı iki katından fazladır. Malatya'da 2020'de 9 olan inşaat işkolundaki işçi cinayeti sayısı, 2023'te 14'tür. Sayıların 2024'te daha da artacağını öngörmek mümkündür" denildi.
HAVA KALİTESİNDE KRİTİK DEĞERLER
TTB ve SES'in raporunda, Temiz Hava Hakkı Platformu ve TTB'nin 7-25 Ocak 2025 tarihlerinde yaptığı hava kalitesi izleme çalışmasının sonuçlarına da değinildi.
Buna göre, Antakya'da 19 günlük PM2,5 ölçüm ortalamasının 41,5 mikrogram/metreküp" olduğu belirtilerek şu ifadeler kullanıldı: "Antakya'da ölçülen 24 saatlik ortalama, Dünya Sağlık Örgütü kılavuz değerinin 2,8 katıdır. 19 günün tamamında 24 saatlik DSÖ kılavuz değeri aşılmıştır. DSÖ'nün tavsiyesi, insan sağlığının korunması için bu değerin yıl boyu 3-4 kereden fazla aşılmaması gerektiğidir.”
