CHP Hatay Milletvekili Suzan Şahin, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun Hatay ziyareti sırasında şimdiye kadar 255.000 Suriyeli’nin ülkesine geri döndüğüne dair yaptığı açıklama sonrası mülteci sayıları ve ekonomiye yansımaları konusunu TBMM gündemine taşıdı.
Daha önce Suriye savaşından kaçarak 2011 yılından bu yana Türkiye’de ‘geçici koruma statüsü’ durumunda yaşamakta olan 3,5 milyon Suriyeli mültecinin bayramlaşmak amacıyla ülkelerine gidip geri dönmelerinin halkta yarattığı olumsuz etkiye değinerek konuyu meclis gündemine taşıyan CHP Hatay Milletvekili Suzan Şahin, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun Hatay ziyareti sırasında şimdiye kadar 255.000 Suriyeli’nin ülkesine geri döndüğüne dair yaptığı açıklama sonrası mülteci sayıları ve ekonomiye yansımaları konusunu TBMM gündemine taşıyarak bakanın yazılı olarak cevaplaması istemiyle soru önergesi verdi. Suriye savaşından kaçarak 2011 yılından bu yana ‘geçici koruma statüsü’ durumunda Türkiye’de yaşamakta olan Suriyeli mültecileri ülke olarak misafir ettiğimizi söyleyen Şahin, ilk mülteci kafilesinin gelmesinin üzerinden geçen 7 yılda ülkemizin hemen hemen her ilinde gerek toplumsal, gerek kültürel, gerekse ekonomik konularda ciddi sorunlar yaratan bu misafirperverlik durumunun uzaması konusundaki şikayetleri ve çıkan olayları gerekçe göstererek vatandaşların temel sorunlarından olan Suriyeli meselesine dikkat çekti.
Ülke olarak ekonomik darboğazda olunduğunu ve gelecek aylar da daha da zor günler yaşanacağının altını çizen CHP’li Şahin, geçtiğimiz Ramazan Bayramında Suriye’deki akrabaları ile bayramlaşmak için 30 binin üstünde Suriyeli mültecinin Cilvegözü Sınır Kapısı’ndan geçerek Suriye’ye gittiğini, bunların yaklaşık 3200’ünün geri dönmeyerek Suriye’de kaldığını, Kurban bayramı için de 55 bin mültecinin bayramlaşmak için Suriye’ye gitme talebinde bulunduğu söyledi. Bölge halkının haklı olarak ‘bayramlaşmak için gidebiliyorlarsa demekki ülkeleri güvenli, neden biz hala vergilerimizle 3,5 milyon Suriyeliyi besliyoruz’ diye sorarak tepkilerini yüksek sesle dillendirmeye başladığını belirten Suzan Şahin, Rusya’nın Suriye’deki Göçmen Kabul Merkezi’nin yaptığı araştırmaya göre dünya genelinde 1,8 milyon Suriyeli ülkesine geri dönmek istediğini, Türkiye’de yapılan araştırmalara göre de 300.000’e yakın Suriyeli ülkesine geri dönmek istediği belirtti.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun yazılı olarak cevaplaması istemiyle verdiği soru önergesinde ‘‘Suriyeli mültecilerin yarattığı ekonomik, kültürel ve toplumsal sorunlar karşısında halk patlamaya hazır bomba durumundadır ve Hatay özelinde hergün gerginlikle yaşanmaktadır. Çalışma izni olmadığı halde düşük ücretle çalışan Suriyeli’ler nedeniyle ülke insanımız iş bulamaz hale gelmiş, mülteciler Türk ekonomisine özellikle yerel ekonomiye büyük yük olmaya başlamıştır. Keza Suriyelilerin meslek odası ve vergi kaydı zorunluluğu olmadan ticaret yapması da vatandaşlar arasında huzursuzluk yaratmaktadır. Bu sorun artık çözülmeli ve terörden arındırılmış bölgelere Suriyeli mültecilerin nakli sağlanmalıdır.’’ denildi.
Türkiye dışında başka ülkelerde de ekonomik ve kültürel sorun olmaya başlayan Suriyeliler ile ilgili ‘geri dönüş’ programları kapsamında yapılan çalışmalardan örnek veren Şahin, ‘‘Suriye’de oluşturulan güvenli bölgelere mültecilerin nakli ve bu bölgelere yapılacak yardımlarla Suriyeliler’in kendi topraklarında yaşamlarının sürmesini, Türkiye’ye şuanki durumdan daha az maliyet yaratacağı gibi, Suriye hükümetinin de 2011'de çıkan iş savaş nedeniyle yaşadıkları köy ve kentlerden başka ülkelere göç eden yaklaşık 5 milyon kişinin dönüşü için koordinasyon komitesi kurulmasını kabul ettiği bilinmektedir. Suriye Devleti’nin kurduğu komitenin, yerinden, yurdundan edilen herkesin statüsünün belirlenmesi için gerekli önlemleri alacağı ve farklı bölgelerde güvenlik ve temel hizmetleri sağlayarak bu kişilerin güvenli dönüşünü garanti altına alacağının garantisini verdiğini, ayrıca Rusya ve Suriye devletinin hazırladığı Lübnan’daki Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşünü organize eden ve Lübnan hükümeti tarafından memnuniyetle karşılanan plan gibi bir planın Türkiye tarafından da acilen hazırlaması gerekmektedir.’’ dedi.
Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik kriz ortamında ağır zamlar ve işsizlikle boğuşan vatandaşa bir de Suriyelilerin yük olmasını, vergi ve meslek odası kaydı olmadan ticaret imkanı sunulması ve ucuz işçilikle vatandaşımızın iş bulamaz hale gelmesini, artan fuhuş, uyuşturucu ve hırsızlık olaylarına neden olunmasını eleştiren Suzan Şahin ‘‘Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’nın yaptığı açıklamaya göre bugüne kadar Suriyeli mülteciler için devlet 32 milyar TL harcamıştır. Avrupa Birliği ve diğer dış yardımlar söz verildiği gibi tam anlamıyla gelmemiş, bu yük olduğu gibi Türkiye’de vergisini ödeyen halk üzerine yıkılmış durumdadır. Hal böyle olunca, son dönemde dövizdeki dalgalanmanın yarattığı finansal kriz ortamında kimsenin bu millete bu yükü yüklemeye hakkı yoktur. İktidar derhal bu konuyla ilgili çalışma başlatıp, terörden temizlenmiş Suriye topraklarına bu mültecilerin naklini sağlamalıdır. Ekonomik külfetin dışında toplumsal ve kültürel farklılıklar da şehirlerimizin demografik yapısını bozuyor. Fuhuş ve uyuşturucu oranları ciddi şekilde artmıştır. Hatay’ın %26’sı Suriyeliler’den oluşması, toplumsal ve kültürel asimilasyon tehlikesi sözkonusudur.’’ ifadelerini kullanarak, AKP iktidarının bir an evvel gerekli programı hazırlayarak Suriyeli mültecilerin terörden arındırılmış bölgelere naklinin sağlanarak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının bu ekonomik külfetten kurtarılması ve huzursuzlukların giderilmesi gerektiğini belirtti.
CHP Hatay Milletvekili Suzan Şahin’in İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya sorduğu sorular ise şöyle;
1) Türkiye’de kayıt aldında olan geçici koruma statüsündeki Suriyeli mülteci sayısı nedir?
2) 2011 yılından bu güne kadar kaç Suriyeli mülteci Türkiye’ye giriş yapmıştır? Giriş yapan mültecilerden kaçı Suriye’ye kalıcı olarak geri dönmüştür?
3) Kaç adet Suriyeli mülteci ücretsiz eğitim desteği almaktadır? Türkiye ekonomisine yıllık maliyetleri ne kadardır?
4) Kaç adet Suriyeli mülteci ücretsiz sağlık hizmeti almaktadır? Türkiye ekonomiseine yıllık maliyetleri ne kadardır?
5) 2011’den bu yana, geçici koruma statüsünde olan Suriyeli mültecilerin ülke ekonomisine toplam maliyet yükü kaç Türk Lirasıdır? Eğitim, sağlık, gıda, mülteci kamplarının yıllık maliyeti ne kadardır?
6) Son günlerde İdlib operasyonunun gündeme gelmesi ile sınırlarımızdan hiç bir denetim olmadan duvarları aşarak Türkiye’ye giriş yapan mülteciler basına yansımıştır. Bu kişiler kayıt altına alınmış mıdır ve nerededirler? Son 3 ayda kaç Suriyeli mülteci Türkiye’ye giriş yapmıştır?
7) Terörden temizlenmiş Suriye topraklarına bu mültecilerin naklini sağlama ve Türkiye halkını ekonomik anlamda bu külfetten kurtarmaya yönelik bakanlığınızın ne gibi planları vardır?
8) Rusya ve Suriye devletinin hazırladığı Lübnan’daki Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşünü organize eden ve Lübnan hükümeti tarafından kabul edilerek uygulamaya konulan plan gibi bir hazırlık bakanlığınızın planları arasında var mıdır? Suriyeli mültecilerin ülkelerine geri dönmesine yönelik çalışmalarınız var mıdır? Varsa bu planlar nelerdir?