6 Şubat depremlerinin ardından Hatay için çalışan ve kuruluş çalışmalarını yeniden oluşturan Hatay'ı Yaşatacağız, Kadim Antakya Dostları, Asi-Der, Hatay Ortak Meselemiz Platformları, Hatay Kültür ve Koruma ve Yaşatma Derneği ve Antakya Vakfı gibi sivil toplum kuruluşlarının ortak basın toplantısında Hatay'ın yeniden yapılanmasında Hataylıların karar vermesi gerektiğinde ortak görüş sundular.

 9 Temmuz 2023 tarihinde İstanbul Maslak, Sarıyer Rauf Denktaş Kültür Merkezi'nde düzenlenen basın toplantısında ortak basın açıklaması yapıldı. Yaşanan 6 Şubat ve 20 Şubat depremleriyle, büyük bir yıkımın yanı sıra can kayıplarının da yaşandığına dikkat çekilen açıklamada; "Depremde yitirdiğimiz tüm canlarımıza rahmet ve yakınlarına baş sağlığı diliyoruz. Yaşanan felaket Hatay’ımızı, kültürel, demografik ve ekonomik yapısını yerle bir etti. Hayatta kalanların çoğu yaşadığı yeri terk etmek zorunda kaldı. Bugün, birçok bölgede halen barınma sorunu devam etmektedir. Kanıksanmaya başlanan bu zorluklara, bölgedeki ihtiyaçlara, çözüm önerilerimize ve çalışmalarımıza dikkatinizi çekmek, farkındalık yaratmak için buradayız. Bu büyük felaket özellikle, hiç kimsenin etnik yapısı, rengi, dili ve inancına bakılmaksızın, insanların insanlığını önceleyen, bir arada ve birlikte yaşamak kültürünün var olduğu, Hatay’ı, özellikle Antakya Defne, Samandağ, Arsuz, Hassa, İskenderun ve Kırıkhan’ı derinden etkilemiştir. Elbette bir kent önce binaları ve mimarisi ile vardır. Ancak o kent insanlarının yaşam biçimleri, yani kültürleri o kentin ruhu ve kişiliğidir. İşte Türkiye’mizin nadide bölgesi medeniyetler şehri kadim Antakya/Hatay’ın yalnızca binaları ve mimarisi değil, kendine özgü kadim uygarlıklardan gelen kültürü gibi, insanlığın en değerli kültür mirasının da yok olmak tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu büyük bir üzüntü içinde izliyoruz. Yaşananlara rağmen, halkımızın birlik ve beraberlik içinde insani yardım için koşulsuz ve karşılıksız çabaları her türlü takdirin üzerindedir. Onları en içten şükran duygularımızla selamlıyoruz. Ulus olarak bu ve benzeri acıları bir daha yaşamamak için deprem ve afet gerçeğini unutmayacağız. Unutturmayacağız" denildi.HEDEF; HATAY KURULTAYI

Hatay’lıların onlarca platform ve sivil toplum kuruluşu ile Hatay’ın sorunlarına çözüm üretmek üzere çalışmalar yapıldığı hatırlatılan açıklamada; söz konusu çalışmaların daha koordineli olması ve amacına ulaşabilmesi için, yaşam alanlarının hızlı bir şekilde ayağa kaldırılması, bu kuruluşların her şeyin devletten beklenmemesi gerektiği ilkesi çerçevesinde çalışma ve güç birliği yapmaya karar verdiğini ifade ederek, şu görüşlere de yer verildi:

"Eşgüdüm içerisinde, ortak akıl ile, güçlerini birleştirmesi önemlidir. Bugün bu platform ve sivil toplum kuruluşları faaliyetlerini ortaklaştırmak ve ‘HATAY

Sivil ve Sosyal Platformlar Birliği’inin kurulmasını sağlamak için adım atacaktır. Platformlar Birliği’nin ilk faaliyeti olarak HATAY’A HATAYLILAR KARAR VERMELİ hedefi çerçevesinde “Hatay Kurultayı”nı Hatay’da toplayarak çalışmalar planlamak ve Hatay’ın yeniden yapılanması ile ilgili kararlara katılım mekanizmalar oluşturmak amaçlanmaktadır. Yerel halk, kamu yönetimi, merkezi idare, yerel idareler, sivil toplum kuruluşları olarak bizler hep birlikte, dayanışma içinde hareket edebilecek ortamı oluşturmak ve katılımcı politikalarla Hatay’ın sorunlarını çözüm ortağı olmak istiyoruz."

 Toplantıda; Can kayıplarının artmasına neden olan gecikmeler, koordinasyonsuz ve yetersiz müdahaleler, Afetzedeler can derdindeyken deprem sabahından itibaren ev ve iş yerlerinin göz göre göre yağmalanması, Enkaz altında inleyen, yardım isteyen insanlar, çok geç, çürümüş veya parça olarak çıkarılan ya da hiç çıkarılamayan cesetler, Enkaz muamelesi gören kayıp paralar, cüzdanlar, dövizler ve ziynet eşyaları, kara gün için biriktirilmiş olduğu halde heba olan bireysel tasarruflar, artan yoksulluk, Sahipsiz kalan, kaybolan, akıbetleri meçhul çocuklar. Korunması gerektiği halde, moloz muamelesi gören tarihi ve kültürel varlık yıkıntıları, Halk sağlığını tehdit eden, ekolojik kırıma, Hatay’ın toksik hale gelmesine, neden olan partiküller, yeni felaketlere davetiye çıkaran enkaz kaldırma ve enkaz taşıma faaliyetleriyle enkaz döküm alanları, Yıkılan ve yıkılması gereken evlerindeki eşyalara el koyan ve sahibi afetzedelere vermeyen yıkım şirketleri, Bir yanda afetzedelere ait olup da kamulaştırılan özel mülkler, diğer yanda sanki afet yaşanmamış gibi depremden önce hazırlanmış olan imar planlarının askıya çıkarılması, Antakya tarihi kent merkezinin riskli alan-kentsel dönüşüm alanı ilan edilmesinden doğan riskler, Hak sahipliği sorunları, ilave deprem vergilerine rağmen afetzedelere piyasa koşulları ve enflasyon karşısında yetersiz kalan haklar önerilmesi. DASK tarafından hasar nedeniyle yapılan sembolik ödemeler, Mülkiyet haklarının kısıtlanması riski, demografik yapının onarılamaz biçimde bozulması riski ve TOKİ’nin ‘tek tip’ sosyal konut politikalarıyla estetikten yoksun kentin kişiliğini yansıtmayan betonlaşması riski, Yıkım, ev, iş yeri, eğitim, sağlık, enerji, altyapı, iş, güvenlik, çevre gibi nedenlerle adreslerinden geçici olarak ayrılmak zorunda kalan ve sorunlar giderilemediği için henüz dönemeyen Hataylılar, Çok ciddi boyutlardaki geçici prefabrik yaşam ve iş alanları ihtiyacı, bu alanlarda iklimlendirme ihtiyacı, çevresel yıkıma yol açan, halk sağlığını tehdit eden yıkım ve enkaz kaldırma-döküm çalışmaları, Hatay’da artan ishal vakaları, sinek, kemirgen, haşere, fare ve yılan nüfusu ve bunların da yarattığı sıtma, tifo, şark çıbanı, kolera, kızamık, kabakulak, difteri, boğmaca, tetanos, suçiçeği, çocuk felci, hepatit, deride döküntü gibi riskler karşısında ortaya çıkan aşı kampanyaları ihtiyacı da ele alındı.

"Temiz içme suyu sorunu. Hijyen ve tuvalet sorunu. Su bulsanız tuvalet bulamayabiliyorsunuz. Tuvalet bulsanız su bulamayabiliyorsunuz" şeklindeki yakınmalarının da konuşulduğu toplantıda, "Sürekli ve uzun süreli su ve elektrik

kesintileri. İnternet kapasite ve hız, tarife, iletişim sorunları. Şehirde yer yer sıkışan ve kilitlenen trafik. Kamu hizmet binalarının, hizmet sunmak için yetersiz kalan yeni yerlerinin bulunmasında ve bunlara ulaşılmasında dahi yaşanan güçlükler, aksayan ve bürokrasiye teslim edilen, yerel halk için eziyete dönüşen kamu hizmetleri ile altyapı hizmetleri. Günlük yaşamdan eksik olmayan kuyruklar. Karaborsaya düşen özellikle inşaat sektörüyle ilgili mal ve hizmetler. Havayoluyla Hatay’a ulaşım sorunu çileye dönüşmüş olarak halen devam etmesi. Yüzyılların bizlere mirası olan ve tüm insanlığa mal olmuş kadim kent Antakya’nın ayakta kalan fiziki mekanlarının, tarihi, kültürel ve doğal varlıklarının korunmaya, restore edilerek iyileştirilme, güçlendirilme ihtiyacı. Ayrıca antik dönemden beri Bölgeye can veren Asi (Orantes) Nehrinin geçmişte olduğu gibi üzerinde limanı olan önemli bir suyolu ve ticaret merkezine  dönüştürülmesi, bunun için de Nehrin emniyet supabı görevini yapan (taşkınları ve kuraklığı önleyen) Amik Gölü nün de ihyasının Bölgenin ekonomik kalkınmasının öncelemesi gerektiğidir" denildi.

 DİKKATE ALINMASI GEREKEN HUSUSLAR

Ortak açıklamada; dikkat edilmesi gereken hususlar da şöyle belirtildi: 

1) Samandağ da yeniden hayata tutunmaya çalışan çiftçinim suyunun  yeniden verilmesi

2)  kayıp çocukların bulunarak acılı ailelerinin acısının dindirilmesi,

3)Depremde ölen insan sayısının tespit edilmesi,

4) Kayıp sayısının kesinleştirilmesi

5)  Gerek Ankara gerek Hatay da ki siyasiler üzerine düşeni yapmaları,

6) Yasal düzenleme ile, deprem bölgesinde su, elektrik, doğal gaz, kredi kartları borçları silinmesi,

7) Üniversiteye giriş sınavında deprem bölgesi öğrencilerine pozitif ayırımcılık yapılması,

8) Bir an önce okulların düzenlenerek Eylülde eğitime başlanması,

9) Başka illerde bulunan kamu personelinin deprem bölgesine gelmesi ve hizmet vermesi için teşvik edecek düzenlemler yapılması,

10) Hataydan çekilen Belediyeler acilen Cumhurbaşkanlığı kararnsmesi ve bütçe komisyonu desteği ile Hataya yönlendirilerek, Hatayın alt yapı sorununu çözmeleri için harekete geçirilmesi 

11) Hataya özel afet bölgesi yada özel il statüsü verilerek kalkınma konusunda dünya kenti standartlarına ve yerel halkın yaşam alanlarında tutunması için teşvik, proje ve strateji uygulanmalıdır. Hatayın ihtiyacı olağan üstü hal değil, pozitif ayırımcılığın olduğu bir seferberlik ilan edilmesi.

12) 6 Şubatın resmi bir anma günü yapılması, belediyelerin arama kurtarma dahil deprem gerçeğine göre organize edilmesi, okullarda deprem ile ilgili konulara eğitim müfredatına dahil edilmesi,

13) Deprem müzesi yapılmalı ve mümkünse şehir merkezinde bir kaç bina enkaz olarak bırakılması, 

14 Gastronomi meslek yüksek okulu, El sanatları meslek yüksek okulu, turizm meslek yüksek okulu açılması, Tarım ve Kalkınma Meslek Yüksek Okulu açılması

15) Afet Bakanlığı Kurulmalıdır

Sonsöz; Hatay için Hataylılar karar vermelidir