Hatay sınırları içerisinde bulunan endemik bitki türleri ilgili yaptığı araştırmalar ile bilinen Antakya Doğa Sanat ve Turizm Derneği Başkanı Dr.Biyolog Samim Kayıkçı Nergis ile ilgili hazırladığı bilgilendirme yazısında:”Bilimsel ismi “Narcissus tazetta” olan Nergis, Kum Zambağı, Afrika Zambağı, Kardelen ve Kış Nergisi gibi pek çok gösterişli bitkinin üyesi olduğu Nergisgiller (Amaryllidaceae) ailesinden bir bitki türdür.
Nergis, kış ve bahar aylarında beyaz ya da sarı renkli gösterişli çiçekler açan, güzel kokulu, soğanlı çok yıllık bir bitki türüdür. Çam ormanları, kayalık yerler, kireçtaşı kayaları, meşe çalılıkları, makilik, kıyı kumulları, göl kenarları ve bahçelerde yayılış gösterir.
Nergis gösterişli çiçekleri ve eşsiz kokusuyla, antik yunan efsanelerine konu olmuş, parfüm ve kozmetik sanayi, süs bitkileri sektörü ve geleneksel halk tıbbında önemli yer edinmiş bir bitki türüdür.
Nergis soğanında alkaloidler, flavonoidler, saponinler ve taninler gibi fitokimyasallar bulunur. Bu bileşiklerden, bir alkaloid olan galantaminin Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanıldığı bilinmektedir. Unani Tıp Sisteminde, nergis soğanlarının, nörolojik rahatsızlıklar, cilt hastalıkları ve jinekolojik bozuklukların tedavisinde kullanıldığı belirtilmiştir. Bununla birlikte nergis, özellikle soğan kısmı, insanlar için zehirli kimyasallar içerir. Bitkinin yenmesi durumunda mide bulantısı, kusma, karın ağrısı ve ishal gibi belirtilere neden olabilir.
Süs bitkisi olmasının yanında dünyanın farklı ülkelerinde geleneksel halk tıbbında kullanımları vardır. Pakistan’ın Batı Himalaya bölgesinde yer alan Allai vadisinde yaşayan yerel halk tarafından “Gul-e-Nargis” ismi verilen bitkinin, soğanlarının harici olarak çıban, meme iltihabı ve diğer deri hastalıklarının tedavisinde kullanıldığı; ayrıca baş ağrısı tedavisinde kullanıldığı rapor edilmiştir. İran’ın İlam şehrinde “Narges” ismiyle bilinen bitkinin, çiçek ve soğanlarının sakinleştirici, anti-parazitik, düşük yapmayı önleyici olarak ve baş ağrısı tedavisinde kullanıldığı raporlanmıştır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde yerel halk tarafından “Nergis” ve “Zeren” isimleriyle bilinen bitkinin, çiçeklerinden hazırlanın infüzyonun, harici olarak, siğil tedavisinde kullanıldığı belirtilmiştir. Muğla ilinin Marmaris ilçesinde yerel halk tarafından “nergis” ve “Fatma çiçeği” isimleriyle bilinen bitkinin, çiçeklerinden hazırlanan infüzyonun boğaz ağrısı tedavisinde; soğanlarının süt ile karıştırılarak elde edilen merhemin, harici olarak, deri hastalıkları ve yara tedavisinde kullanıldığı rapor edilmiştir. Ayrıca bitkinin, geleneksel olarak, eklem iltihabı, antiinflamatuvar, ağrı kesici, cinsel gücü arttırıcı ve idrar söktürücü olarak kullanıldığı raporlanmıştır.
Nergis, şehrimizin simgelerinden biridir. Mevsimi geldiğinde, Köprübaşında ve daha birçok yerde, güzel kokusu her yeri sarardı. İlimizde doğal olarak yetişmesinin yanında, üretimi de yapılmaktadır. Yerel üreticimiz olan Necati Sefa 60 dönümlük bir alanda nergis yetiştirmektedir. Bu ay, nergis tarlaları görülmeye değer eşsiz bir manzara sunmaktadır. Üstelik isteyen herkes Necati beyle iletişime geçip bu eşsiz manzarayı görmeye gidebilir. Ben bu güzel manzarayı kaçırmamanızı öneririm. Necati bey isteyene kargoyla da gönderim yapabiliyor.
Bu özel ürünün tanıtımının yapılması son derece önemlidir. Farklı şehirlerde nergis festivalleri düzenlenmektedir. Bir tarım şehri olan ilimizde nergis festivalinin yapılması yerel üretimin desteklenmesi ve alternatif turizm faaliyetlerinin geliştirilmesi açısından son derece önemlidir. Şehrimizin ayağa kalkması için depremde büyük zararı gören çiftçilerimizin desteklenmesi hayati öneme sahiptir.” ifadelerine yer verdi.
