Turgay Olcayto Evrensel Gazetesindeki bugünkü yazısı 15 Şubat 2023

1999 Marmara depreminden hemen sonra Nail Güreli ile deprem bölgelerini dolaşmaya çıkmıştık. Kocaeli’den başlayarak Sakarya, Karamürsel, Gölcük, Yalova’da içler acısı yıkımı görmek, konuştuğumuz meslektaşlardan bilgi almaktı amacımız. Birer iskambil kağıdı gibi yıkılan siteler içindeki binalar çok ama çok üzücü bir manzara yaratıyordu. Aradan geçen 24 yılda bu kez Güneydoğu bölgesinde 10 ilimizi kapsayan yine korkunç bir deprem felaketiyle karşı karşıyayız. O günden bugüne tedbir olarak hiçbir farklılık bulamıyorsunuz. Marmara depreminde de denetimsiz yapılan binalar yıkılmıştı. Şimdi de müteahhitlerin keyfine göre denetimsiz kotarılan yapılar yerle bir olmuştu. Binlerce insan öldü. Bugün 10. gün hâlâ enkazda canlı bulma olasılığıyla ekipler araştırmalarını sürdürüyorlar.

Ne yazık ki iş cinayetlerine, işçi ölümlerine alışık ülkemde iktidar kendi beceriksizliğini “kader”e bağlayıp aradan sıyrılmak istiyor. Ama bu kez yağma yok. Depremin vurduğu iller Kahramanmaraş, Gaziantep, Malatya, Diyarbakır, Kilis, Şanlıurfa, Adıyaman, Hatay, Osmaniye ve Adana engin Çukurova kültürünün de birer parçası. İlçeleri, köyleri de öyle. Bilim insanlarının yıllardır yaptığı uyarılar ülkeyi yönetenlerin hiç gündeminde olmadı. İllerdeki denetleme müdürlükleri birer göstermelik devlet bürosu olmaktan öteye gitmedi. Bu depremde gördük ki, AFAD da enkaz kaldırma çalışmalarını kontrol edebilecek ehil ekiplerden yoksundu.

İyi ki canını dişine takmış ülkenin her bölgesinden koşup gelen gönüllü yurttaşlarımız vardı. 70’i aşkın ülke yurt dışından insanımızın yardımına koştu. Bu arada iktidar ne yapıyordu derseniz onun da işi başından aşkındı. İktidar deprem bölgelerine kendisinden olmayanların girmesine izin vermemek, yardıma koşan yabancıların bir kısmını engellemekle meşguldü. Ayrıca iktidarın en başarılı! işi de sosyal medyada gerçekleştirdiği bant daraltma uygulamasıydı. Böylece Facebook’tan, Instagram’dan, Twitter’dan depremzedelerin yararlanmasını önlemek marifetini göstermiş oldular.

İktidar eleştirilmek istemiyordu. Ama ortaya iş koyan, çalışan, organizasyon yapan gruplar eleştirilir. Bu depremde hiçbir organizasyonunda başarı gösteremeyen, enkaz kaldırma çalışmalarında yok olan bir iktidarın nesini eleştireceksiniz ki… Şunu yapıyor iktidar. Acısını yüreğine gömmüş enkaz kaldırma ekipmanlarının eksikliğini eleştirenlere “Provokasyon yapıyorlar” diyor. Müslümanlıkta ölüler için okunan salaları enkazların altında canlı insanlar varken adeta moral bozmak için peş peşe okutuyor, bir yandan “birlik, beraberlik” diyor bir yandan muhalefetin deprem bölgesindeki çalışmalarına engel koymaya çalışıyor. Aslında yazılacak o kadar çok şey var ki. Bir haftadır yurttaşların çoğunluğu uyku uyuyamıyor. Yakınlarını, sevdiklerini yitirmenin acısıyla kavruluyorlar. Bu deprem acısına neden olan aymazlıkların nasıl ortadan kaldırılabileceğini düşünüyorlar. Kazanç hırsı için derme çatma binalara ruhsat verenlerin vicdanlarında küçük de olsa bir sızı var mıdır dersiniz. Betona kesmiş yapılarla donattıkları sağlıksız kentler kuran, ormanları yok eden, akarsu kaynaklarını kurutan bir anlayış ülke yönetiminde olduğu sürece bu afetler hep yakamızda olacak.

Bu zorlu günlerde iletişim sağlamak bakımından sosyal medyanın çok büyük yardımı olduğu yadsınamaz. Facebook gruplarında pek değerli uzman yazıları da yer aldı. Twitter ve Instagram’da da öyle. Gazeteciler yazılı ve görselde büyük bir çabayla çalıştılar. Elbette depremzedeleri sansürleyen üstleri olmasaydı daha nitelikli haberler alabileceğimiz kesindi.

Bu hafta depremden söz ettik. İçimiz zaten kararmışken okurları da büsbütün sıkıntıya sokmadan yazıya nokta koymak istiyorum. Daha öncede okurlarla paylaştığım Edip Cansever’in “Karşıtlık” şiirini birlikte okuyalım.

AÇIK konuşalım ayıp değil

Donumuz dizimize düştü

Bu iş fizikle mantıkla kapanmaz

Elalem yoksulluğumuzu gördü

Biri çıktı durumu açıkladı size

Siz de bir başkasına anlattınız

Şunları dediniz utanmak aklınızdan bile geçmedi

Herifler beyim düpedüz hürriyete aşeriyor

Ama bir düşünün hele bir iyice düşünün

Beni severseniz eve gidince de düşünün

Yoksulluk nerde donsuzluk nerde

Hele yoksulluk dediğin şurada dursun

Önce bir alışsınlar bakalım hürriyete

Hele bir kapasınlar açıklarını

Biraz olsun konuşmayı becersinler sonra

Bu laflar daha da uzayıp giderdi ya

Benim bir önsezim vardır

Şıp diye durduruverdim herifi

Be adam dedim senden hürriyeti soran kim

Donum yokluğuna yok ama

Ben de bal gibi hürriyeti severim

Sen de seversin öteki de sever

Yani ağaç sevmez mi fıstık çiçeği sevmez mi

Kumru sevmez mi hokkabaz kuşu sevmez mi hürriyeti

Bu tavuk yeşili ağaçBu camgöbeği nehir

Hürriyetle adama benzedi

Şu dağ çilekleri yaban elmaları

Basma çiçeğinden güzelse

Hürriyetle büyüdüğünden

Bana bak

Ben öyle kendine güveni olmayanlardan değilim

Bıkmışım artık uzunlu kısalı laflardan

Söz yok otur oturduğun yerde

Ben yoksulsam sen de yoksulsun

Ben insansam elbette beni seveceksin

Gücün savaşmak için yenilenmeyecek

Çekip gidecek o içimizdeki noksanlık

İşte beyler bu lafların sonunda

Topluma bir insan daha kazandırdık

İtiraz ediyoruz