Çinçin Dünya gazetesinden Selçuk Altuna zeytin üreticilerinin sorunlarını anlattı.
DİR kapsamında getirilen Afrin zeytinyağının sadece Tarım Kredi Kooperatifi aracılığıyla yurda sokulmasının, serbest ticaret kurallarına aykırı olduğunu söyleyen ATSO Başkanı Hikmet Çinçin, bu imkanın diğer üreticilere de tanınmasını istedi.
Zeytinyağı üreticileri Afrin zeytinyağında Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı (ATSO) Hikmet Çinçin Afrin zeytinyağlarının sadece Tarım Kredi Kooperatifi aracılığıyla Dahili İşleme Rejimi (DİR) kapsamında yurda sokulmasının haksız rekabet yarattığını söyledi. Bu imkanın isteyen herkese sağlanması gerektiğini vurgulayan Çinçin, 3 yıldır uygulanan bu sistemin doğru çalışmadığını, bölgedeki hem üretici hem de ihracatçının mağdur olduğunu belirtti.
Çinçin, Afrin zeytinyağında Tarım Kredi Kooperatifi tekeline son verilmesi, ticaretin önünün açılması gerektiğini söyledi.
Rekabet hukukuna aykırı uygulamaya son verilsin
DÜNYA’ya konuşan Çinçin, mevcut uygulamanın bir an önce sonlandırılması gerektiğini belirterek şöyle devam etti: “Tarım Bakanlığı, yanlış bir tercih ile ithalat yetkisini Tarım Kredi Kooperatifi’ne verdi. Biz Hatay olarak bu uygulamanın sonlandırılmasını istiyoruz. Olması gereken adil yöntem; ithalat ve ihracat kapasitesi olan tüm firmalara bu pazarın açılmasıdır. Türkiye Cumhuriyeti orada Tarım Kredi ithalat yapsın diye savaşmadı. Reyhanlı ve Hatay burada büyük bedel ödedi. Neden benim bölgedeki üreticim, ithalatçım, ihracatçım bundan faydalanmasın? Neden ben Tarım Kredi Kooperatifi’nden bu malı alıp ton başına belli bir komisyon ödemekle mükellef olayım? Bu rekabet hukukuna aykırı. Bunu artık adil bir çözüme kavuşturulmasını hızla bekliyoruz. Yeni hasat dönemi yaklaşıyor. Ekim ayına kadar bu tekelciliğe bir son verilmesini talep ediyoruz.”
Yağ başka bölgelere kaçıyor
Bu uygulamanın 3 yıldır devam ettiğini hatırlatan Başkan Çinçin, Afrin’den gelen zeytinyağı miktarının sürekli düşüş eğiliminde olduğunu da söyledi. “Çünkü Tarım Kredi eliyle orada bir tekel oluşturulmak isteniyor, ama oluşmuyor. Ekonomik değeri olan her emtia mutlaka bir çıkış yolu bulur. Nitekim yağ Afrin dışında Suriye’nin diğer bölgelerine kaçıyor. Özellikle Lübnan üzerinden dünyaya servis ediliyor” diyen Çinçin, sadece Tarım Kredi Kooperatifi ile değil, ilk başta yapıldığı gibi isteyen herkese bu imkanın sağlanması halinde Afrin’de üretilen tüm yağın Türkiye üzerinden dünyaya servis edilebileceğinin altını çizdi. Çinçin, “Biz bunu Tarım Bakanlığı’na ve Ticaret Bakanlığı’na da yazdık. Bu şekilde tekelcilik, ticaretin doğasına, serbest ticaret kurallarına aykırı” ifadelerini kullandı.
Tek yetkili Tarım Kredi Kooperatifleri
Suriye, savaş çıkmadan önce zeytinyağı konusunda Türkiye’nin en önemli rakiplerinden birisiydi. Suriye’nin zeytinyağı konusunda üretim merkezi ise Afrin. Şu anda Türkiye’nin kontrolünde olan bölge, değerli zeytinyağı ile yine gündemde. Afrin’de yıllık ortalama 30 bin ton zeytinyağı üretiliyor. Bu miktar Hatay, Osmaniye ve Kilis bölgesinde üretilen zeytinyağına eşit. Bölgede üretilen yağlar Tarım Kredi Kooperatifi aracılığıyla DİR kapsamında yurda getirilip işlenerek yurt dışına satılıyor. Zeytinyağı ihracatı yapan firmalar da Afrin yağı almak için Tarım Kredi Kooperatifleri’ne başvuruyor. İhtiyacı olan yağ miktarı, çeşidi için bankaya ücretini yatırıyor. Yağı ise teneke ile alma zorunluluğu var. Oradan 17 litrelik tenekelere boşaltılıyor ve dökme olarak satın alan fabrikaya, ihracatçıya gönderiliyor.
Zeytin Özel İhtisas Serbest Bölgesi oluşturulmalı
Bir başka soruna daha dikkat çeken ATSO Başkanı Hikmet Çinçin, Afrin zeytinyağının kaçak yollarla iç pazara da çıktığını ve bu şekilde yerli üreticiye zarar verdiğini vurguladı. Çinçin, “DİR kapsamında gelen bu yağlar işlendikten sonra ihraç edilmesi gerekirken kimlik değiştiriyor ve Afrin yağı olmaktan çıkıp iç piyasaya sürülüyor. Bu konuda zeytinyağı imalatçıları büyük mağduriyet yaşıyor” dedi. Yurt içi üreticinin korunması için Zeytin Dalı Sınır Kapısı’nda Zeytin Özel İhtisas Serbest Bölgesi oluşturulması gerektiğinin altını çizen Çinçin, “Bu geçici de olabilir. Bu yağların dâhilde işleme sokmadan ihraç edelim. Çünkü az bir miktar değil bu. İç piyasa dengelerini de gözetmemiz gerekiyor. Türkiye’de zeytinyağı üretimi 200-250 bin ton civarındayken, sadece Afrin’de üretim 30 bin tonu buluyor” ifadelerini kullandı.
