Resmi verilere göre, Türkiye'de 2,8 milyon Suriyeli misafir yaşamakta. Hatay ilinde toplam 420.000 civarı Suriyeli sığınmacı devletimizin sağladığı imkânlarla barınmakta ve bu, Türkiye'deki Suriyeli misafirlerin %15'ine tekabül etmekte. Hatay'da barınma merkezlerinde ikamet etmekte olan Suriyeli sayısı, 18.000. %95'lik gibi büyük bir çoğunluğu kentsel hayat içerisinde yer alan Hatay ilindeki Suriyeli sığınmacılar için gerekli alt yapı ve insani yardımların sağlanması da, yine resmi makamların raporlarına göre, Türkiye için önemli bir maddi yük oluşturmakta.
% 54'Ü 18 YAŞ ALTINDAKİ ÇOCUK VE GENÇLERDEN OLUŞMAKTA
Suriyeli sığınmacıların uzun bir süre daha Türkiye'de kalacakları, bundan sonraki yaşamlarını Türkiye'de sürdürecekleri baz alındığında, bu durum başta ekonomi, eğitim, iş yaşamı, istihdam, sağlık, güvenlik, yerleşim hayatı, şehir altyapısı ve trafik ve sosyo-kültürel hayat dahil olmak üzere pek çok alanda zorunlu düzenlemeleri beraberinde getireceğini düşünen uzmanlar, Türkiye'deki artan Suriyeli nüfusunun her geçen gün doğum yoluyla da artmakta olduğuna dikkat çekiyor.
Kayıtlı olan Suriyeli sığınmacıların % 54'ü 18 yaş altındaki çocuk ve gençlerden oluşmakta. Bunun 415.000'i 0-4 yaş aralığında, 992 bini zorunlu okul çağında. Bu sayının sadece 330 bini eğitim görmektedir.
EN AZ 300 BİNİNİN ÇALIŞTIĞI TAHMİN EDİLMEKTE
Suriye'deki çatışmaların en fazla etkilediği konuların başında çocuk ve gençlerin eğitim süreçleri gelmekte. Olayların başladığı Mart 2011'den itibaren, büyük oranda okulların kapanması nedeniyle, Türkiye'ye gelmeden önce de Suriyeli çocuklar için eğitimsiz geçen bir zaman söz konusu. Sığınma olayının öngörülen sayı ve süreleri fazlasıyla aşması da eğitim ihtiyacının önemini günden güne artmakta. İlimizdeki STK'lar ile ilgili birimler ve yetkililerden Suriyelilerle ilgili araştırmalara dayalı ele edilen bilgiler şöyle:
“Türkiye'de bulunan 3 milyona yakın Suriyeli sığınmacının en az 300 bininin çalıştığı tahmin edilmektedir. Bu sayının içinde çocuk işçi olarak nitelenebilecek yaşlarda olanların sayısı da oldukça yüksektir. Bu durum, ülkemiz için dış politikada prestij kaybına neden olmaktadır.
Türkiye'deki en temel sorunların başında, mesleksizlik ve vasıfsızlık gelmektedir. Bu bağlamda, Suriyelilerin de içlerinde nitelikli işgücü olmakla birlikte, işgücü bakımından genel anlamda niteliksizdir ve özellikle hizmet, tarım- hayvancılık, imalat sektörlerinde ihtiyaç duyulan işgücü açığını kapatacak potansiyeldedir.
Akademik çevrelerce, en az 10 yıl daha ülkemizde yaşaması beklenen Suriyeli sığınmacıların, bölge-sektör analizleri yapıldıktan sonra, ihtiyaç duyulan sektörlerde ve yerel çalışanı mağdur etmeyecek şekilde 'ara eleman' olarak çalışabilmeleri için ciddi anlamda mesleki eğitimlere tabi tutulmaları gerekmektedir. Bu süreçlerin ardından ekonominin güçlenmesi ve yeni iş alanlarının açılması olasıdır.
Bölgesel düzeyde işgücü ve işsizlik istatistiklerini incelediğimizde, Suriyeli misafirlerin etkilediği birtakım sonuçlar ortaya çıkmaktadır. TÜIK 2015 yılı verilerine göre, Türkiye genelinde işsizlik oranı % 10,3 olarak gerçekleşti. Düzey 2'ye göre, işsizlik oranının en yüksek olduğu 3. bölge %16.4 ile TR 63 bölgesidir.
DOĞAKA Hatay İli Ekonomik Görünüm Raporu 2015'e göre, işgücüne katılım oranı Türkiye'de 2015 yılında rekor seviye olan % 51,3 iken, % 42,8 işgücüne katılım oranı ile TR63 Bölgesi, işgücüne katılım oranında en düşük 2. bölge konumuna gerilemiştir.
2015 İŞKUR verilerine göre, Hatay'da 44.678 işsiz bulunmaktadır. Bunların % 83.8'i 18-45 yaş arasındadır. İlimizde iş arayan kişilerin %82.9'u lise ve altı mezunudur. Bu durum göstermektedir ki, ilin işgücü piyasasında yaşanan en büyük sorun niteliksiz işgücünün istihdamıdır.
Sanayileşmede en önemli unsurlardan biri de bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarına sahip, yüksek verimi gerçekleştirecek insan gücünün yetiştirilmesidir. Bu sebeple, ülkemizdeki meslek sahibi olmayan gençlerimizle beraber, ülkemize gelen Suriyeli genç işgücünü avantaja çevirerek, sanayinin gelişmesinde bir alt yapı yatırımı olan meslekî ve teknik eğitime gerekli önemin verilmesi ve bu sistemin etkinliğinin artırılması zorunlu bulunmaktadır.”
STK Raporu'nun son bölümünde de şöyle deniliyor:
“Bu gerçeklerden hareketle; Suriyeli mültecileri, Türkçe eğitimi ve profesyonel beceriler ile güçlendirecek.
Kendini işlerini kurma konusunda mesleki bilgiler verilecek. İşgücü piyasasında aranan nitelikler kazandırılacak.
İş arama süreçlerinde desteklenecek. Bunun yanı sıra, sosyal faaliyetler vasıtası ile de Suriyeli mültecilerin yerel halk ile dayanışma ve diyalog kurmasına aracılık edecek girişimlere acil ihtiyaç bulunmaktadır.”
